The second Chandi hymn, from the fourth chapter.
शक्रादिकृतदेवीस्तुतिः
देव्या यया ततमिदं जगदात्मशक्त्या निःशेषदेवगणशक्तिसमूहमूर्त्या।
तामम्बिकामखिलदेवमहर्षिपूज्यां भक्त्या नताः स्म विदधातु शुभानि सा नः॥१॥
यस्याः प्रभावमतुलं भगवाननन्तो ब्रह्मा हरश्च न हि वक्तुमलं बलं च।
सा चण्डिकाखिलजगत्परिपालनाय नाशाय चाशुभभयस्य मतिं करोतु॥२॥
या श्रीः स्वयं सुकृतिनां भवनेष्वलक्ष्मीःपापात्मनां कृतधियां हृदयेषु बुद्धिः।
श्रद्धा सतां कुलजनप्रभवस्य लज्जा तां त्वां नताः स्म परिपालय देवि विश्वम्॥३॥
किं वर्णयाम तव रूपमचिन्त्यमेतत् किञ्चातिवीर्यमसुरक्षयकारि भूरि।
किं चाहवेषु चरितानि तवाति यानि सर्वेषु देव्यसुरदेवगणादिकेषु॥४॥
हेतुः समस्तजगतां त्रिगुणापि दोषैर्न ज्ञायसे हरिहरादिभिरप्यपारा।
सर्वाश्रयाखिलमिदं जगदंशभूतमव्याकृता हि परमा प्रकृतिस्त्वमाद्या॥५॥
यस्याः समस्तसुरता समुदीरणेन तृप्तिं प्रयाति सकलेषु मखेषु देवि।
स्वाहासि वै पितृगणस्य च तृप्तिहेतुरुच्चार्यसे त्वमत एव जनैः स्वधा च॥६॥
या मुक्तिहेतुरविचिन्त्यमहाव्रता त्वमभ्यस्यसे सुनियतेन्द्रियतत्त्वसारैः।
मोक्षार्थिभिर्मुनिभिरस्तसमस्तदोषैर्विद्यासि सा भगवती परमा हि देवि॥७॥
शब्दात्मिका सुविमलर्ग्यर्जुषां निधानमुद्गीथरम्यपदपाठवतां च साम्नाम्।
देवि त्रयी भगवती भवभावनाय वार्तासि सर्वजगतां परमार्तिहन्त्री॥८॥
मेधासि देवि विदिताखिलशास्त्रसारा दुर्गासि दुर्गभवसागरनौरसङ्गा।
श्रीः कैटभारिहृदयैककृताधिवासा गौरी त्वमेव शशिमौलिकृतप्रतिष्ठा॥९॥
ईषत्सहासममलं परिपूर्णचन्द्रबिम्बानुकारि कनकोत्तमकान्तिकान्तम्।
अत्यद्भुतं प्रहृतमात्तरुषा तथापि वक्त्रं विलोक्य सहसा महिषासुरेण॥१०॥
दृष्ट्वा तु देवि कुपितं भ्रुकुटीकरालमुद्यच्छशाङ्कसदृशच्छवि यन्न सद्यः।
प्राणान् मुमोच महिषस्तदतीव चित्रं कैर्जीव्यते हि कुपितान्तकदर्शनेन॥११॥
देवि प्रसीद परमा भवती भवाय सद्यो विनाशयसि कोपवती कुलानि।
विज्ञातमेतदधुनैव यदस्तमेतन्नीतं बलं सुविपुलं महिषासुरस्य॥१२॥
ते सम्मता जनपदेषु धनानि तेषां तेषां यशांसि न च सीदति धर्मवर्गः।
धन्यास्त एव निभृतात्मजभृत्यदारा येषां सदाभ्युदयदा भवती प्रसन्ना॥१३॥
धर्म्याणि देवि सकलानि सदैव कर्माण्यत्यादृतः प्रतिदिनं सुकृती करोति।
स्वर्गं प्रयाति च ततो भवती प्रसादाल्लोकत्रयेऽपि फलदा ननु देवि तेन॥१४॥
दुर्गे स्मृता हरसि भीतिमशेषजन्तोः स्वस्थैः स्मृता मतिमतीव शुभां ददासि।
दारिद्र्यदुःखभयहारिणि का त्वदन्या सर्वोपकारकरणाय सदार्द्रचित्ता॥१५॥
एभिर्हतैर्जगदुपैति सुखं तथैते कुर्वन्तु नाम नरकाय चिराय पापम्।
सङ्ग्राममृत्युमधिगम्य दिवं प्रयान्तु मत्वेति नूनमहितान्विनिहंसि देवि॥१६॥
दृष्ट्वैव किं न भवती प्रकरोति भस्म सर्वासुरानरिषु यत्प्रहिणोषि शस्त्रम्।
लोकान्प्रयान्तु रिपवोऽपि हि शस्त्रपूता इत्थं मतिर्भवति तेष्वपि तेऽतिसाध्वी॥१७॥
खड्गप्रभानिकरविस्फुरणैस्तथोग्रैः शूलाग्रकान्तिनिवहेन दृशोऽसुराणाम्।
यन्नागता विलयमंशुमदिन्दुखण्डयोग्याननं तव विलोकयतां तदेतत्॥१८॥
दुर्वृत्तवृत्तशमनं तव देवि शीलं रूपं तथैतदविचिन्त्यमतुल्यमन्यैः।
वीर्यं च हन्तृ हृतदेवपराक्रमाणां वैरिष्वपि प्रकटितैव दया त्वयेत्थम्॥१९॥
केनोपमा भवतु तेऽस्य पराक्रमस्य रूपं च शत्रुभयकार्यतिहारि कुत्र।
चित्ते कृपा समरनिष्ठुरता च दृष्टा त्वय्येव देवि वरदे भुवनत्रयेऽपि॥२०॥
त्रैलोक्यमेतदखिलं रिपुनाशनेन त्रातं त्वया समरमूर्धनि तेऽपि हत्वा।
नीता दिवं रिपुगणा भयमप्यपास्तमस्माकमुन्मदसुरारिभवं नमस्ते॥२१॥
शूलेन पाहि नो देवि पाहि खड्गेन चाम्बिके।
घण्टास्वनेन नः पाहि चापज्यानिःस्वनेन च॥२२॥
प्राच्यां रक्ष प्रतीच्यां च चण्डिके रक्ष दक्षिणे।
भ्रामणेनात्मशूलस्य उत्तरस्यां तथेश्वरि॥२३॥
सौम्यानि यानि रूपाणि त्रैलोक्ये विचरन्ति ते।
यानि चात्यन्तघोराणि तै रक्षास्मांस्तथा भुवम्॥२४।
खड्गशूलगदादीनि यानि चास्त्रानि तेऽम्बिके।
करपल्लवसङ्गीनि तैरस्मान्रक्ष सर्वतः॥२५॥
śakrādikṛtadevīstutiḥ
devyā yayā tatamidaṁ jagadātmaśaktyā
niḥśeṣadevagaṇaśaktisamūhamūrtyā |
tāmambikāmakhiladevamaharṣipūjyāṁ
bhaktyā natāḥ sma vidadhātu śubhāni sā naḥ ||1||
yasyāḥ prabhāvamatulaṁ bhagavānananto
brahmā haraśca na hi vaktumalaṁ balaṁ ca |
sā caṇḍikākhilajagatparipālanāya
nāśāya cāśubhabhayasya matiṁ karotu ||2||
yā śrīḥ svayaṁ sukṛtināṁ bhavaneṣvalakṣmīḥ
pāpātmanāṁ kṛtadhiyāṁ hṛdayeṣu buddhiḥ |
śraddhā satāṁ kulajanaprabhavasya lajjā
tāṁ tvāṁ natāḥ sma paripālaya devi viśvam ||3||
kiṁ varṇayāma tava rūpamacintyametat
kiṁcātivīryamasurakṣayakāri bhūri |
kiṁ cāhaveṣu caritāni tavāti yāni
sarveṣu devyasuradevagaṇādikeṣu ||4||
hetuḥ samastajagatāṁ triguṇāpi doṣair-
na jñāyase hariharādibhirapyapārā |
sarvāśrayākhilamidaṁ jagadaṁśabhūtam
avyākṛtā hi paramā prakṛtistvamādyā ||5||
yasyāḥ samastasuratā samudīraṇena
tṛptiṁ prayāti sakaleṣu makheṣu devi |
svāhāsi vai pitṛgaṇasya ca tṛptihetur-
uccāryase tvamata eva janaiḥ svadhā ca ||6||
yā muktiheturavicintyamahāvratā tvaṁ
abhyasyase suniyatendriyatattvasāraiḥ |
mokṣārthibhirmunibhirastasamastadoṣai-
rvidyāsi sā bhagavatī paramā hi devi ||7||
śabdātmikā suvimalargyarjuṣāṁ nidhāna-
mudgītharamyapadapāṭhavatāṁ ca sāmnām |
devi trayī bhagavatī bhavabhāvanāya
vārtāsi sarvajagatāṁ paramārtihantrī ||8||
medhāsi devi viditākhilaśāstrasārā
durgāsi durgabhavasāgaranaurasaṅgā |
śrīḥ kaiṭabhārihṛdayaikakṛtādhivāsā
gaurī tvameva śaśimaulikṛtapratiṣṭhā ||9||
īṣatsahāsamamalaṁ paripūrṇacandra-
bimbānukāri kanakottamakāntikāntam |
atyadbhutaṁ prahṛtamāttaruṣā tathāpi
vaktraṁ vilokya sahasā mahiṣāsureṇa ||10||
dṛṣṭvā tu devi kupitaṁ bhrukuṭīkarālam
udyacchaśāṅkasadṛśacchavi yanna sadyaḥ |
prāṇān mumoca mahiṣastadatīva citraṁ
kairjīvyate hi kupitāntakadarśanena ||11||
devi prasīda paramā bhavatī bhavāya
sadyo vināśayasi kopavatī kulāni |
vijñātametadadhunaiva yadastametan-
nītaṁ balaṁ suvipulaṁ mahiṣāsurasya ||12||
te sammatā janapadeṣu dhanāni teṣāṁ
teṣāṁ yaśāṁsi na ca sīdati dharmavargaḥ |
dhanyāsta eva nibhṛtātmajabhṛtyadārā
yeṣāṁ sadābhyudayadā bhavatī prasannā ||13||
dharmyāṇi devi sakalāni sadaiva karmā-
ṇyatyādṛtaḥ pratidinaṁ sukṛtī karoti |
svargaṁ prayāti ca tato bhavatī prasādā-
llokatraye’pi phaladā nanu devi tena ||14||
durge smṛtā harasi bhītimaśeṣajantoḥ
svasthaiḥ smṛtā matimatīva śubhāṁ dadāsi |
dāridraduḥkhabhayahāriṇi kā tvadanyā
sarvopakārakaraṇāya sadārdracittā ||15||
ebhirhatairjagadupaiti sukhaṁ tathaite
kurvantu nāma narakāya cirāya pāpam |
saṁgrāmamṛtyumadhigamya divaṁ prayāntu
matveti nūnamahitānvinihaṁsi devi ||16||
dṛṣṭvaiva kiṁ na bhavatī prakaroti bhasma
sarvāsurānariṣu yatprahiṇoṣi śastram |
lokānprayāntu ripavo’pi hi śastrapūtā
itthaṁ matirbhavati teṣvahiteṣusādhvī ||17||
khaḍgaprabhānikaravisphuraṇaistathograiḥ
śūlāgrakāntinivahena dṛśo’surāṇām |
yannāgatā vilayamaṁśumadindukhaṇḍa-
yogyānanaṁ tava vilokayatāṁ tadetat ||18||
durvṛttavṛttaśamanaṁ tava devi śīlaṁ
rūpaṁ tathaitadavicintyamatulyamanyaiḥ |
vīryaṁ ca hantṛ hṛtadevaparākramāṇāṁ
vairiṣvapi prakaṭitaiva dayā tvayettham ||19||
kenopamā bhavatu te’sya parākramasya
rūpaṁ ca śatrubhayakāryatihāri kutra |
citte kṛpā samaraniṣṭhuratā ca dṛṣṭā
tvayyeva devi varade bhuvanatraye’pi ||20||
trailokyametadakhilaṁ ripunāśanena
trātaṁ tvayā samaramūrdhani te’pi hatvā |
nītā divaṁ ripugaṇā bhayamapyapāstam
asmākamunmadasurāribhavaṁ namaste ||21||
śūlena pāhi no devi pāhi khaḍgena cāmbike |
ghaṇṭāsvanena naḥ pāhi cāpajyāniḥsvanena ca ||22||
prācyāṁ rakṣa pratīcyāṁ ca caṇḍike rakṣa dakṣiṇe |
bhrāmaṇenātmaśūlasya uttarasyāṁ tatheśvari ||23||
saumyāni yāni rūpāṇi trailokye vicaranti te |
yāni cātyantaghorāṇi tai rakṣāsmāṁstathā bhuvam ||24|
khaḍgaśūlagadādīni yāni cāstrāni te’mbike |
karapallavasaṅgīni tairasmānrakṣa sarvataḥ ||25||