నామదేవుడు ఒకనాడు రొట్టెను తినే సందర్భంలో ఒక కుక్క చొరబడి రొట్టెను లాక్కొని పోయింది. పాండురంగడే ఆ రూపంలో వచ్చాడని భావించి, వెంటనే నేతి గిన్నెను తీసుకుని ‘వట్టి రొట్టెను ఎలా తింటావయ్యా! నేతిలో ముంచి ఆరగించవయ్యా’ అంటూ నామదేవ్ పరుగెత్తిన ఘట్టం భక్తచరిత్రలోనే అపూర్వం. ఇలా అన్ని జీవులలో రంగణ్ణే దర్శించాడు.
పవహారి బాబా (Pavahari Baba) మరియు దొంగకు సంబంధించిన ప్రసిద్ధ కథ తెలుగులో ఉంది. ఇది స్వామి వివేకానంద తరచూ చెప్పే ఒక ఆసక్తికరమైన సంఘటన.
ఉత్తర ప్రదేశ్‌లోని ఘాజీపూర్‌లో ‘పవహారి బాబా’ అనే ఒక గొప్ప యోగి ఉండేవారు. ఆయన చాలా విచిత్రమైన జీవితాన్ని గడిపేవారు. ఆయన ఒక భూగర్భ గుహలో నివసిస్తూ, కఠినమైన తపస్సు చేసేవారు. ఆయన వద్ద కొన్ని వెండి పాత్రలు, పూజా సామాగ్రి తప్ప విలువైన సంపద ఏమీ ఉండేది కాదు.
ఒకరోజు అర్ధరాత్రి వేళ, ఒక దొంగ బాబా ఆశ్రమంలోకి ప్రవేశించాడు. ఆ సమయంలో పవహారి బాబా గాఢ నిద్రలో లేరు, ధ్యానంలో ఉన్నారు. దొంగ మెల్లగా బాబా దగ్గర ఉన్న కొన్ని పాత్రలను, సామాగ్రిని మూట కట్టుకున్నాడు. ఇంతలో బాబా కళ్లు తెరిచారు.
బాబాను చూడగానే దొంగ భయంతో వణికిపోయాడు. తాను దొరికిపోయానని, బాబా తనను పట్టుకుని శిక్షిస్తారని భయపడి, దొంగిలించిన మూటను అక్కడే పడేసి పరుగు లంకించుకున్నాడు.
కానీ అక్కడ ఒక అద్భుతం జరిగింది. పవహారి బాబా ఆ మూటను చేతిలోకి తీసుకుని, దొంగ వెనుక పరుగెత్తడం మొదలుపెట్టారు. దొంగ ప్రాణభయంతో ఇంకా వేగంగా పరిగెత్తాడు. బాబా కూడా వదలకుండా అతని వెంటే వెళ్లారు. చివరకు కొంత దూరం వెళ్ళాక, బాబా ఆ దొంగను పట్టుకున్నారు.
దొంగ భయంతో బిగుసుకుపోయాడు. బాబా తనను కొడతారని అనుకున్నాడు. కానీ, బాబా ఆ దొంగ కాళ్లపై పడి, చేతులు జోడించి ఇలా అన్నారు:
“నారాయణా (భగవంతుడా)! ఈ సామాగ్రి కోసమే కదా నీవు వచ్చావు? నన్ను క్షమించు, నా వల్ల నీకు శ్రమ కలిగింది. ఇవి నీవే, దయచేసి వీటిని స్వీకరించు.”
బాబా దృష్టిలో ప్రతి జీవిలోనూ దేవుడు (నారాయణుడు) ఉంటాడు. అందుకే ఆయన దొంగను కూడా దేవుడి రూపంగానే భావించారు.
ఆ దొంగ ఈ మాటలు విని షాక్‌కు గురయ్యాడు. ఒక సన్యాసి, తన ఇంటికి కన్నం వేయడానికి వచ్చిన దొంగ పట్ల ఇంత ప్రేమను, గౌరవాన్ని చూపించడం అతని హృదయాన్ని కదిలించింది. ఆ క్షణమే అతనిలో పరివర్తన వచ్చింది. అతను తన తప్పును తెలుసుకుని, దొంగతనాలు మానేసి, పవహారి బాబాకు శిష్యుడిగా మారిపోయాడు. తర్వాతి కాలంలో అతను కూడా ఒక గొప్ప సాధువుగా మారాడు.
కొన్నేళ్ల తర్వాత, స్వామి వివేకానంద హిమాలయాల్లో పర్యటిస్తున్నప్పుడు ఒక సాధువును కలిశారు. ఆ సాధువు వివేకానందతో, “నేను ఒకప్పుడు పవహారి బాబా ఆశ్రమానికి దొంగతనానికి వెళ్ళినవాడిని. ఆయన చూపిన ప్రేమ నన్ను మనిషిగా, ఆపై సాధువుగా మార్చింది,” అని తన గతాన్ని వివరించాడు.
కథలోని నీతి (Moral):
మనుషులను శిక్షించడం ద్వారా కంటే, ప్రేమ మరియు క్షమ ద్వారా శాశ్వతంగా మార్చవచ్చు. నిజమైన జ్ఞాని అందరిలోనూ దేవుణ్ణి చూస్తాడు.