యోగయుక్తో విశుద్ధాత్మా విజితాత్మా జితేంద్రియః ।
సర్వభూతాత్మభూతాత్మా కుర్వన్నపి న లిప్యతే ॥ 7
యోగయుక్తః, విశుద్ధాత్మా, విజితాత్మా, జితేంద్రియః,
సర్వభూతాత్మ భూతాత్మా, కుర్వన్, అపి, న, లిప్యతే.
విశుద్ధాత్మా = శుద్ధచిత్తుడూ; విజితాత్మా = సంయత శరీరుడూ; జితేంద్రియః = ఇంద్రియజేతా; సర్వభూత ఆత్మభూత ఆత్మా = సమస్త ప్రాణుల ఆత్మ, తన ఆత్మ ఒక్కటే అని గుర్తించేవాడూ అయిన; యోగయుక్తః = నిష్కామ కర్మయోగి; కుర్వన్ అపి = కర్మను ఆచరిస్తున్నా; న లిప్యతే = కర్మలతనిని అంటవు.
తా ॥ (కర్మయోగ క్రమంలో బ్రహ్మలాభమైన తరువాత ఆచరించే కర్మ బంధమవుతుందా అనే సందేహానికి ప్రత్యుత్తరం-) నిష్కామ కర్మయోగ నిష్ఠుడూ, శుద్ధచిత్తుడూ, సంయతశరీరుడూ, జితేంద్రియుడూ, సర్వభూతాల ఆత్మ తన ఆత్మయే అని గుర్తించేవాడూ అయిన పురుషుడు (లోకసంగ్రహ నిమిత్తం గాని లేక స్వాభావికంగా గాని) కర్మలను ఆచరించినప్పటికీ బంధించబడడు.
‘మోహము’ అనే నిద్ర నుంచి మేల్కొన్నవాడు, చిదాత్మ స్వరూపమును సుస్పష్టపరచుకొనే ధ్యాననిష్ఠను ఆశ్రయించినవాడు, కేవల చిత్స్వభావమున వర్తించువాడు అగు మహాత్ముడు… ఈ దృశ్యము విషయంలో ఏదీ గ్రహించడు. దేనినీ త్యజించడు. అట్టివాడు ఆయా వ్యవహారములందు తత్పరుడై ఉండవచ్చుగాక! మనస్సుతో లోక వ్యవహారములను మననము చేయవలసినప్పటికీ… అంతరంగమున విషయములందు ఆసక్తి ఉండదు. కనుక ఆతడు అమనస్కుడే! దీపం వెలుగుచూ అంతా చూస్తున్నప్పటికీ… ఏదీ చూడనిదై ఉంటోంది కదా! ప్రకాశించుచు – ప్రకాశింపజేస్తున్న దీపం అక్రియమై ఉంటున్నట్లే… ఆత్మజ్ఞుడు క్రియావంతుడైనప్పటికీ, నిష్క్రియుడై ఉంటున్నాడు. (Source: వశిష్ఠ రామ సంవాదం – 4 / శ్రీరామ హృదయం)